Türkiye, son yıllarda yerli üretimi ve teknoloji ihracatını artırarak küresel pazarda rekabet gücünü yükselten ülkelerden biri haline geldi. Özellikle savunma sanayisi, bu sürecin en dikkat çeken alanlarından biri oldu. Yerli üretim oranını artırma hedefiyle hareket eden Türkiye, 2024 itibarıyla savunma sanayisinde önemli bir ihracat oyuncusu haline geldi. Bu makalede, savunma sanayisindeki yerli üretim başarısı, teknoloji ihracatındaki artış ve bu sektörün ekonomiye etkileri ele alınacaktır.

Savunma Sanayisindeki Yerli Üretim Atılımı

Türkiye, savunma sanayisinde uzun yıllardır dışa bağımlılığı azaltmayı hedefleyen bir strateji izliyor. 2024 yılı itibarıyla savunma sanayisindeki yerlilik oranı %80’e ulaştı. Bu oran, sektördeki bağımsızlığın yanı sıra teknolojik altyapının gelişmişliğini de ortaya koyuyor.

Türkiye’nin savunma sanayisindeki yerli üretim başarısının temel unsurları şunlardır:

• Baykar Teknoloji ve İHA Başarıları: Bayraktar TB2 ve Akıncı gibi insansız hava araçları (İHA), Türkiye’yi dünya genelinde lider bir İHA üreticisi konumuna getirdi.
• Savunma Elektroniği: ASELSAN’ın geliştirdiği radar, haberleşme ve aviyonik sistemler, Türkiye’nin teknoloji ihracatını artıran önemli ürünler arasında yer alıyor.
• Deniz Savunma Sistemleri: Milli denizaltı ve gemi projeleri, Türkiye’nin deniz savunmasında dışa bağımlılığını azaltarak ihracat fırsatlarını artırdı.

Teknoloji İhracatındaki Artış

2024 yılında Türkiye’nin savunma ve havacılık ihracatı, geçtiğimiz yıla göre %25 artarak 5,5 milyar dolara ulaştı. Türkiye, özellikle Orta Doğu, Afrika ve Asya ülkelerine yaptığı savunma sanayi ihracatıyla dikkat çekiyor. Bayraktar TB2 İHA’ları, son yıllarda pek çok ülke tarafından satın alınarak Türkiye’nin ihracat başarısına katkı sağladı.

Teknoloji ihracatının artmasında Ar-Ge yatırımları önemli bir rol oynuyor. Savunma sanayisi şirketleri, yıllık cirolarının %20’sinden fazlasını Ar-Ge’ye ayırarak yenilikçi ürünler geliştirmeyi sürdürüyor. Bu yatırımlar, Türkiye’yi sadece bir üretici değil, aynı zamanda teknoloji geliştiren bir ülke konumuna getiriyor.

Ekonomiye Katkıları

Savunma sanayisindeki yerli üretim artışı, Türkiye ekonomisine birçok yönden katkı sağlıyor:

1. Cari Açığın Azaltılması: Yerli üretimin artması ve teknoloji ihracatı, ithalat bağımlılığını azaltarak cari açık üzerindeki baskıyı hafifletiyor.
2. Yüksek Katma Değer: Savunma sanayisinde üretilen teknolojik ürünler, yüksek katma değerli ihracat ürünleri olarak ekonomiye büyük bir gelir sağlıyor.
3. İstihdam Yaratma: Savunma sanayisi, nitelikli iş gücü talebi yaratarak teknoloji odaklı istihdamı artırıyor.

2024 yılında savunma sanayisinde istihdam, 80.000 kişiye ulaştı ve bu sektör, Türkiye’nin teknoloji odaklı kalkınma hedeflerine önemli bir katkı sağladı.

Uluslararası İşbirlikleri

Türkiye, savunma sanayisindeki başarısını artırmak için uluslararası işbirliklerine de önem veriyor. Azerbaycan, Katar ve Pakistan gibi ülkelerle yapılan ortak projeler, Türkiye’nin savunma sanayi ürünlerini daha geniş bir coğrafyaya tanıtmasına olanak sağladı.

Ayrıca, NATO ve Avrupa Savunma Fonu gibi platformlarda Türkiye’nin aktif rol alması, ülkenin savunma sanayisinde uluslararası düzeyde kabul görmesini sağladı. Bu işbirlikleri, hem bilgi paylaşımını artırıyor hem de yeni pazarların kapısını aralıyor.

Karşılaşılan Zorluklar

Savunma sanayisindeki başarılara rağmen, sektör bazı zorluklarla karşı karşıya kalabiliyor. Bunlar arasında:

• Hammadde Tedariki: Savunma sanayisinde kullanılan bazı özel malzemelerin ithalata bağımlılığı, sektörün üretim süreçlerinde risk oluşturuyor.
• Teknoloji Transferi: Yüksek teknolojili bazı ürünlerin üretiminde dış kaynaklı bilgiye bağımlılık, sektörün tam bağımsızlığına engel oluşturuyor.
• Rekabet: Küresel pazarlarda ABD, Çin ve Rusya gibi dev oyuncularla rekabet etmek, Türkiye’nin pazar payını artırmasını zorlaştırabiliyor.

Çözüm Önerileri

Savunma sanayisinin sürdürülebilir büyümesi için şu adımlar atılabilir:

1. Ar-Ge Yatırımlarının Artırılması: Özellikle yapay zeka, otonom sistemler ve siber güvenlik alanlarında daha fazla yatırım yapılabilir.
2. Yerel Tedarik Zincirinin Güçlendirilmesi: Hammadde ve ara malzeme üretimini artırmak için yerli sanayi desteklenebilir.
3. Uluslararası Pazarlama Stratejileri: Türk savunma sanayi ürünlerinin uluslararası pazarlarda daha fazla tanıtılması için kapsamlı tanıtım kampanyaları düzenlenebilir.

Sonuç

Savunma sanayisindeki yerli üretim ve teknoloji ihracatı, Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında önemli bir rol oynuyor. 2024 yılı itibarıyla elde edilen başarılar, Türkiye’yi savunma sanayisinde bölgesel bir güç haline getirirken, uluslararası arenada da tanınan bir oyuncu konumuna yükseltti. Ancak, sektörün sürdürülebilir büyümesi için daha fazla Ar-Ge yatırımı, yerel tedarik zinciri geliştirme ve uluslararası işbirlikleri büyük önem taşıyor.