Türkiye’de, AR-GE harcamaları son 10 yılda yaklaşık 1 trilyon liraya ulaştı. Bu süre zarfında AR-GE faaliyetlerinde çalışan personel sayısı 290 bin 850 oldu. Yüksek teknolojiye yönelik harcamalar ise 66 milyar lirayı geçti. Türkiye’de AR-GE faaliyetleri için son 10 yılda 1 trilyon liranın üzerinde kaynak ayrıldı. Bu dönemde, savunma sanayii ve teknolojinin bel kemiği olan AR-GE harcamaları rekor düzeyde artış gösterdi. AR-GE harcamaları 2014’te 17 milyar 598 milyon lira seviyesindeyken, 2015’te 22 milyar 741 milyon liraya yükseldi. 2021 yılında AR-GE harcamaları 101 milyar 738 milyon liraya çıktı. 2022’de 198 milyar 670 milyon lira seviyesine ulaşan harcamalar, geçtiğimiz yıl 377 milyar 542 milyon liraya çıkarak rekor seviyeye erişti. Bu sayede AR-GE harcamaları 2014-2023 döneminde yaklaşık 21,5 kat artmış oldu. Gayrisafi yurt içi AR-GE harcamalarının milli gelir içindeki oranı ise 2014 yılında yüzde 1,01 iken, 2023’te 26 trilyon 545 milyar 722 milyon liralık milli gelir içinde yüzde 1,42 olarak gerçekleşti. Son on yılda AR-GE harcamalarının finansmanının yarısından fazlası özel sektör tarafından karşılanırken, devletin finansmandaki payı yüzde 32 düzeyinde kaldı. PERSONEL SAYISINDA ARTIŞ Toplam AR-GE personel sayısı bu dönem içerisinde 135 bin 406 kişi arttı. Tam zaman eşdeğeri (TZE) olarak ifade edilen personel sayısı ise 2014 yılında 155 bin 444 iken, 2023’te 290 bin 850 kişiye ulaştı. Kadın AR-GE personel sayısı, 99 bin 195 kişi ile toplam AR-GE personel sayısının yüzde 34,1’ini oluştururken, bu oran 2014’te 34 bin 826 kişi ile yüzde 30,2 seviyesindeydi. DOKTORA DÜZEYİ YÜKSELDİ Geçen yılda AR-GE personelinin eğitim durumu incelendiğinde, personelin yüzde 38,3’ünün lisans seviyesinde olduğu görüldü. Bunu takiben yüzde 31 doktora veya eşdeğer seviyede, yüzde 21,4 yüksek lisans, yüzde 4,9 meslek yüksekokulu ve yüzde 4,4 ise lise ve altı eğitim seviyelerine sahipti. Geçtiğimiz yıl, AR-GE harcamalarının en yüksek olduğu bölge Ankara oldu, İstanbul ve Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova bölgeleri ise sıralamada yer aldı. YÜKSEK TEKNOLOJİ HARCAMALARI ARTTI İmalat sanayisindeki teknoloji düzeyine göre AR-GE harcamalarına bakıldığında, verilerin takip edildiği 2015-2017 döneminde orta-yüksek teknolojiye yönelik yatırımlar öne çıktı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının teşvikleri ile ilerleyen dönemlerde yüksek teknolojiye olan yatırımlara daha çok odaklanıldı. 2015 yılında yüksek teknolojide AR-GE harcamaları 2 milyar 332 milyon lira düzeyindeyken, bu rakam 9 yılda 28 kat artarak 66 milyar 265 milyon liraya ulaştı. YÜKSEK TEKNOLOJİYE YÖNELİK EN FAZLA AR-GE FAALİYETİ AR-GE çalışmaları gerçekleştiren girişimler teknoloji seviyelerine göre sınıflandırıldığında, yüksek teknolojiyi kullanan girişimler dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl, imalat sanayisinde gerçekleşen 139 milyar 469 milyon liralık AR-GE harcamasının yüzde 47,5’i yüksek teknoloji faaliyeti yapan girişimler tarafından yapıldı. İmalat sanayisindeki toplam AR-GE harcamasının yüzde 40’ı orta-yüksek teknoloji seviyesindeki girişimler, yüzde 8,5’i orta-düşük teknoloji seviyesindeki girişimler ve yüzde 4’ü ise düşük teknoloji seviyesindeki girişimler tarafından gerçekleştirildi.