Federal Reserve Başkanı Ben Bernanke’nin Kongre’ye Fed’in acil durum nicel genişleme politikası hakkında verdiği ifadelerin ardından neredeyse 14 yıl geçti, en radikal kısmı mortgage-backed menkul kıymetler satın almaktan oluşan bu politika “geçici” olarak lanse edilmiş ve “geri alınacak” denmişti.

Fed, büyük miktarlarda mortgage-backed menkul kıymetleri satın aldı. Bu satın alımlar, mortgage faiz oranlarını yapay olarak düşük seviyelere çekti, 21. yüzyılın ikinci büyük ev fiyat balonunu destekledi ve birçok insan için evleri ulaşılamaz hale getirdi.

Ek olarak, bu mortgage-backed menkul kıymetleri yatırımları kazara büyük Fed zararlarına neden oldu. Fed ve vergi mükelleflerini her ay milyarlarca dolara mal ediyor ve bu durum önümüzdeki yıllarda devam edecek, çünkü Fed’in çok büyük, derin deniz altı mortgage-backed menkul kıymetleri yatırımını geri almanın pratik bir yolu bulunmamaktadır.

Fed büyük, zarar eden mortgage-backed menkul kıymetleri portförları oluşturdu. Şu anda, özellikle mortgage getirileri yapay olarak düşükken ve mortgage faiz oranları zirvedeyken büyük ölçüde satın alınan 2.3 trilyon dolarlık mortgage-backed menkul kıymetleri bulunmaktadır.

Bugün, bu mortgage-backed menkul kıymetlerin Fed tarafından ödenen maliyetinin çok altında bir değere sahip olduğu görülmektedir. 30 Haziran’daki Fed mali tablosu, Fed’in mortgage-backed menkul kıymetleri yatırımlarında 423 milyar dolarlık bir gerçekleşmemiş piyasa değeri kaybını göstermektedir. Bu zarar, Fed’in 43 milyar dolar olan mali tablo bildirilen sermayesinin neredeyse 10 katıdır.

“Raporlanan sermaye” dediğimiz şey, Fed’in inanılmaz bir şekilde raporlanan sermayesinden bunun düşülmemiş olması nedeniyle oluşan 207 milyar dolarlık gerçekleşmiş nakit işletme kayıplarını içerir. Standart muhasebe kurallarını kullanarak, tahminimize göre, Fed’in 30 Ekim’deki gerçek sermayesi, 43 milyar dolarlık rakamının, 207 milyar dolarlık birikmiş gerçekleşmiş nakit işletme kaybından düşülmesiyle hesaplanır veya eksi 164 milyar dolara ulaşır.

Ek olarak, Fed’in mortgage-backed menkul kıymetlerde 423 milyar dolarlık gerçekleşmemiş bir piyasa değeri kaybı yaşamasının nedeni günümüzdeki faiz oranlarının Fed’in mortgage-backed menkul kıymetlerinden elde ettiği faiz oranından çok daha yüksek olmasıdır.

Fed, çoğunlukla vadesi 10 yıldan fazla kalan 30 yıllık sabit faizli mortgage-backed menkul kıymetlere yatırım yaptı. Mortgage onlar için yaklaşık olarak yüzde 2.2 faiz kazanırken bunları finanse etmek için yüzde 4.9 faiz ödemektedir.

Fed, bu mortgage-backed menkul kıymetlerinde yüzde -2.7 negatif spreade sahiptir, bu da Fed’in bu menkul kıymetleri elinde bulundurmanın yıllık 62 milyar dolara mal olduğu anlamına gelir. Dikkate değer bir varlık ve yükümlülük yönetimi!

Fed’in nakit kayıpları aynı zamanda ABD Hazinesi için kayıplardır. Dolayısıyla, herhangi bir Kongre onayı olmadan, Fed’in çok büyük, çok derin deniz altı mortgage-backed menkul kıymetleri yatırımı her yıl vergi mükelleflerine on milyarlarca dolar maliyet getirmektedir.

14 Haziran 2014’te Başkan Bernanke tarafından yapılan bir Kongre ifadesine göre:

“Burada yaptığımız şey geçici bir önlemdir ve bu işlem sürecinin sonunda, para arzı normalleşecek, Fed’in bilançosu normalleşecek ve Fed’in bilançosunda kalıcı bir artış olmayacak.”

Şimdi 2024’teyiz. “Geçici” ne kadar sürecek? Neden Fed sadece mortgage-backed menkul kıymetlerini satmıyor ve bu sorunu geride bırakmıyor?

Fed’in tüm mortgage-backed menkul kıymetlerini satması pratik değildir. Eğer satsa, Fed, mortgage-backed menkul kıymetlerini mevcut tahmini piyasa değerlerinde satabileceği gerçekçi bir varsayım altında bile 423 milyar dolarlık yeni nakit kayıpları gerçekleştirir. Bu, standart muhasebe kurallarını kullanarak ölçülen Fed’in sermayesini tahminimize göre eksi 587 milyar dolar yapar.

Fed, 43 milyar dolarlık sermayeye sahip olduğunu iddia etmeye devam etse de 423 milyar dolarlık piyasa değeri kayıpları gerçekleşmiş nakit kayıplara dönüşür ve Fed’in gelir-gider tablosunda bildirilmesi gerekir. Bu kadar büyük bir nakit kaybını bildirmek, sadece bir utanç olmayacak, aynı zamanda Kongre soruşturmalarını ve istenmeyen denetimleri tetikleyebilir.

Daha gerçekçi bir şekilde, Fed şu anda hali hazırda mevcut değeri tahmin edilmekte olan mortgage-backed menkul kıymetlerini satamaz. Fed’in 2.3 trilyon dolarlık yatırımı devasa bir pozisyondur. Bu kadar büyük olduğu için satılması mümkün değildir. Fannie Mae, Freddie Mac ve Ginnie Mae tarafından ihraç edilen toplamda 9.4 trilyon dolarlık mortgage-backed menkul kıymetler bulunmaktadır ve Fed, bunların neredeyse yüzde 25’ine sahiptir.

Fed portföyünü hızlıca satmaya çalışırsa, satış mortgage-backed menkul kıymetler piyasasını çöker ve 423 milyar dolarlık bir nakit kaybı gibi beklenenden çok daha büyük bir nakit kayıpla sonuçlanır. Fed, mortgage-backed menkul kıymetlerini zaman içinde yavaşça tasfiye ederek kaçınılmaz negatif piyasa fiyatı etkisini azaltabilir ancak Fed’in satmayı planladığını açıklaması yalnızca mortgage-backed menkul kıymetler piyasasındaki fiyatları düşürecektir.

Dahası, her iki yaklaşım da mortgage faiz oranlarını artıracaktır – pek hoş bir siyasi sonuç değil.

Muhtemelen, mortgage-backed menkul kıymetlerin Fed’in bilançosunda vadesi tamamen dolana kadar kalacakları görülmektedir. Bu arada, milyarlarca dolarlık nakit kaybı katlamaya devam edecekler gibi görünmektedir.

Fed’in çok büyük, kaybeden “geçici” mortgage-backed menkul kıymetleri yatırımlarına uzun yıllar boyunca takılı kalacağı anlaşılıyor.

Alex J. Pollock, Mises Enstitüsü’nde kıdemli bir üye olup, Paul H. Kupiec ise American Enterprise Institute’de kıdemli bir üyedir.