Ekonomik politika belirleme gündemi nadiren değişir, ancak değiştiğinde küresel dalgalar yaratır. 2000’lerde gündemde olan konu genellikle “dibe doğru bir yarış” olarak adlandırılan küresel vergi rekabetiydi. On yıl sonra, gelir eşitsizliği ve buna bağlı politikalar birinci sıraya çıktı.  

Bugün, içsel çevresel ve sosyal hedefleri gerçekleştirmek için bir düzenleme yarışı yaşanıyor, aynı zamanda diğer ülkelerin rızası olmadan kurallar dayatma girişimleri de var. ABD ve dünyadaki politika yapıcılar bu endişe verici gelişmeyi dikkate almalı.

Temmuz’da yürürlüğe giren Avrupa Birliği’nin şirketlerin sürdürülebilirlik durumunu denetleme yönergesi en son ve en kapsamlı örnektir. Kısacası, yönerge, belirli bir büyüklükteki işletmelerin “Avrupa’nın içinde ve dışında gerçekleştirdikleri faaliyetlerin olumsuz insan hakları ve çevresel etkilerini belirlemelerini ve ele almalarını” gerektiriyor. 

Yönergenin amacı sürdürülebilir ve sorumlu kurumsal davranışı teşvik etmek. AB’nin bu yeni düzenlemelere neden ihtiyaç duyduğunu açıklayan Avrupa Komisyonu’nun açıklamasıyla da yönergenin hedefi özetlenebilir: “Bu tür kurallar aynı zamanda uluslararası rekabeti teşvik edecek, yeniliği artıracak ve sürdürülebilirlik etkilerini ele alan şirketler için yasal belirliliği sağlayacak. 

Hukuk ve ekonomi uzmanları, bu düzenlemelerin şirketler için potansiyel etkilerini zaten değerlendirmeye başladı ve liste oldukça uzun. Bu düzenlemelere tabi olan şirketler, işçilik koşulları, eşit ücret ve ayrımcılık, sendika kurma hakları, iklim değişikliği geçiş planları, çevresel etki, ifade özgürlüğü, gizlilik ve yazışma konularında küresel tedarik zincirlerindeki herhangi bir sorunu belirlemek zorundalar. 

Düzenlemeler, tedarik zincirlerinin herhangi bir kısmının çevreye veya insan haklarına zarar vermesi durumunda şirketlere dava açmayı kolaylaştırır – hatta zarara ortak olan taraf bir yüklenici olsa ve hatta AB dışındaki şirket yerel düzenlemelere uyumlu olsa bile.  

Örneğin, AB’nin hoşlanmadığı teknoloji şirketlerinden biri olan Apple’ın durumunu düşünelim, şirket 150’den fazla ülkede iş yürütüyor.  

Avrupa Komisyonu, bu kuralları işletmeler için riskleri azaltma aracı olarak görüyor. Ancak, çoğu işletme için bunu en maliyet etkin yolu muhtemelen AB’den daha az katı çevre veya insan hakları kuralları olan ülkelerde faaliyetleri durdurmaktır. Bu, ekonomi alanında yeni bir tartışma değil, yıllar boyunca ticaret ekonomistleri gelişmemiş ülkelere çevre ve işçi standartlarını empoze etmenin etkili olup olmadığını tartıştı, bu ülkeler bu kuralları örtülü korumacılık olarak görüyor. 

Aslında, Seattle’daki tartışmaların çöküşü, Başkan Clinton’ın işçi standartlarını zorlamasından sonra gelişen ülkelerin bunları nasıl algıladığının açık bir örneğidir. Bir Mısırlı temsilcinin sözleri, o dönemde birçok gelişmekte olan ülke için durumu açıkladı: “Ticareti uygulamak için bir kaldıraç olarak kullanmaya başlarsanız, bu çok taraflı ticaret sisteminin sonunu getirir.”  

Küresel tedarik zincirleri COVID döneminde büyük bir darbe aldı ve AB yönergesi gibi kurallar bu ülkeleri daha milliyetçi pozisyonlara iter. Sonuç olarak, iş kaybı yaşayan ülkeler için işçi standartlarında bir düşüş ve milliyetçilik tarafından yönetilen verimsiz küçük ölçekli üretimlerin neden olduğu çevresel bozulma görülebilir. 

Ancak yerel üretim bile tehlikeye girebilir, çünkü bu ülkeler için gerekli sermayeyi sağlayan uluslararası finans kurumlarının bir kısmı kurala uymak zorunda kalabilir, bu da sermaye akışına zarar verebilir. Bu durumun ülkeler arasındaki gelir eşitsizliğini artırabileceği ve 1980’lerden bu yana uluslararası ticarete kısmen minnettar olduğumuz önemli iyileşmenin tersine dönmesine neden olabileceği şaşırtıcı olmaz.  

Beklendiği gibi, geniş bir küresel varlığa sahip olan ABD işletmeleri endişeli ve ABD hükümetinden müdahale etmesini istediler. Kentuckyli Temsilci Andy Barr liderliğindeki Cumhuriyetçiler ve Senatör Bill Hagerty (Tenn.), 60’tan fazla diğer Cumhuriyetçi Kongre üyesi tarafından hazırlanan bir mektubu Hazine Bakanı Janet Yellen’a ileterek, AB yönergesinin uygulanmasının ertelenmesini talep ettiler. Ancak ABD bu mücadelede yalnız olmamalı: Her ülke oyunun bir parçası ve gelişmeleri yakından izlemeli ve kuralları şekillendirme konusunda rol almalıdır. 

Sonuç olarak, bir ülkenin vatandaşları ve kendi siyasetçileri, başka bir ülkenin bürokratları değil, iç politikalarını belirlemelidir. 

Pınar Çebi Wilber, Amerikan Sermaye Formu için başekonomist ve yürütme başkan yardımcısıdır.